PASLANMAZ ÇELİK YÜZEYLERİNİN ASİTLENMESİ VE PASİFİZASYONU
Paslanmaz çelikler yüzeylerindeki zengin krom içeren pasif okside tabaka sayesinde korozyana karşı dayanıklılığını artırır. Yüzeydeki pasif tabaka yeterli oksijen sağlanması sayesinde kendi kendini yenileme özelliğine sahiptir.
Kabuk Tabakasının Alınması:
Kabuk, yüzeydeki koyu gri gözle görülebilen tabakadır. Yüzeyi temizlemek için yapılan bir işlemdir. Malzeme sevkinden önce üretici tarafından yapılır.
Asitleme:
Nitrik asit ile sülfürik asit karışımı kullanılarak yüzeyden ince bir metal tabakasının alınması işlemidir. İşlemin amacı kaynak dikişleri etrafındaki renk değişikliklerini gidermektir.
Asitleme metodları üç çeşittir;
- Daldırma
- Püskürtme
- Sirkülasyon
Pasifizasyon:
Asitleme işleminin tersine pasifizasyonda yüzeyden herhangi bir tabaka alınmaz. Paslanmaz çelik kendi yapısına uygun olarak kendi kendini pasifize eder ancak bazı durumlarda okside edici asitleme işlemi gerekebilir. Kullanılan nitrik asit paslanmaz yüzeyinde pasif tabakanın oluşmasını sağlar.
Temizleme:
Asitleme işlemi ile yüzeydeki kirliliklerin temizlenmesi mümkün değildir. Bunun için asitleme, pasifizasyon ardından da temizleme işleminin gerçekleştirilmesi gerekir.
PASLANMAZ ÇELİKLERDE ELKTRO PARLATMA
Elektro parlatma metalik bir cismin yüzeyinden iyon uzaklaştırılması işlemidir. Kimyasal bir yüzey sonlama tekniğidir. Buradaki başlıca amaç mikro pürüzlülüğü en aza indirmektir. Elektro parlatma için yapılan işlemler;
- Paklama
- Pasivasyon
- Asitle temizlik
- Elektro parlatma (elektro-polisaj)dır.
PASLANMAZ ÇELİKLERDE TAŞLAMA VE POLİSAJ
Bu işlemler sert partiküller içeren, birbirleriyle bağlantılı taşıyıcı bir eleman aracılığıyla gerçekleştirilir. Taşlama, kaynak taneleri ve oksit tabakaları gibi zararlı yüzey maddelerinin bertaraf edilmesi işlemidir. Polisaj ise yüzeyin dekorasyon için hazırlanmasında, yüzeyden ince bir tabakanın alınması ile yüzeye parlaklık kazandırılmasıdır.
PASLANMAZ ÇELİKLERDE CİLALAMA
Cilalama işlemi taşlama ve polisajdan farklı olarak yüzeyden tabaka alınması değil yüzeyin düzgünleştirilmesi başka bir ifadeyle parlaklık kazandırılmasıdır.
PASLANMAZ ÇELİKLERDE FIRÇALAMA
Taşlama ve polisaj gibi aşındırıcı bir işlemdir. Fırçalamanın polisajdan farkı yüzeyden tabaka alınması değil, yüzeye değişik bir görünüm kazandırmaktır. Fırçalama için daha yumuşak aşındırıcı ve zımparalar kullanılır. Gerekli yardımcı malzemeler içerisinde çok çeşitli Scotch-Brite Band zımpara, ped veya diskler kullanılır.
PASLANMAZ ÇELİKLERDE KAYNAK
Paslanmaz çeliklerin türlerine göre kaynağa uygunlukları şu şekildedir;
Östenitik: Bu tür kaynak için en çok kullanılan türdür. Düşük oranda ferrit içerir, sıcak çatlamaya karşı hassas değildir, korozyona karşı dirençleri iyidir.
Ferritik: Korozyona karşı hassastır, yeterli sünekliğe ve geliştirilmiş tokluğa sahiptir.
Östenitik- Ferritik Dupleks: Mükemmel tokluk ve süneklik gösterirler. Sıcak çatlamaya karşı hassas değildirler.
Martensitik: Çekme dayancı ve sertliği yüksektir. Tokluğu iyi seviyededir.
PASLANMAZ ÇELİKLERİN SIVAMA İŞLEMİ
Paslanmaz çelikler genel olarak çok iyi şekil değiştirme özelliğine sahiptirler. Bu nedenle çok farklı alanlarda kullanılmaktadır. Yassı ürünlerde en önemli şekil değiştirme işlemi derin sıvamalardır. Sıvama işlemi geleneksel ve germe yoluyla olma üzere iki farklı şekilde uygulanır.
Geleneksel derin sıvama işleminde paslanmaz çelik parçanın dişi çekme halkası ile malzemenin tamamının akması sağlanarak yapılır. Germe şeklindeki sıvama işleminde paslanmaz çelik parça kalıptaki tutuculara sabitlenerek sadece çekilen bölümün malzeme kalınlığı inceltilir.
Bu proseslerde ideal olan akma dayancı ve pekleşme hızı düşük olan kalitelerin kullanılmasıdır. Derin çekme için önerilen malzeme 304 DDQ dur.
